Παρέμβαση του πρώην Δημάρχου Γιώργου Στάνζου στο δημοτικό συμβούλιο
Την ώρα που η Σάμος αντιμετωπίζει αυξημένες ανάγκες καθαριότητας και αποκομιδής λόγω της τουριστικής περιόδου, το νησί βρίσκεται πλέον στα πρόθυρα μιας σοβαρής περιβαλλοντικής και νομικής κρίσης, καθώς από τη Δευτέρα 1η Σεπτεμβρίου 2025, ο ΧΥΤΑ Σάμου δεν θα μπορεί να λειτουργήσει.
Η εξέλιξη αυτή οφείλεται σε ένα κραυγαλέο διοικητικό λάθος και μια ασυντόνιστη απόφαση της κεντρικής διοίκησης, η οποία προχώρησε σε πρόωρη διαγραφή της ΔΙΑΝΟΧ Α.Ε. από το ΓΕΜΗ στις 22 Αυγούστου, πριν ολοκληρωθεί η συγχώνευσή της με τη ΔΕΔΑΠΑΛ Α.Ε., αφήνοντας ένα ολόκληρο νησί – και ευρύτερα την Περιφέρεια – χωρίς νομικά υπεύθυνο φορέα διαχείρισης απορριμμάτων.
Η βεβιασμένη καταχώρηση της διαγραφής της ΔΙΑΝΟΧ στο ΓΕΜΗ παραβιάζει την ίδια τη διαδικασία συγχώνευσης, όπως αυτή προβλέπεται από το ισχύον θεσμικό πλαίσιο:
Δεν έχει υπογραφεί πρωτόκολλο παράδοσης-παραλαβής των περιουσιακών στοιχείων από τη ΔΙΑΝΟΧ προς τη ΔΕΔΑΠΑΛ, όπως απαιτείται.
Δεν έχει συγκληθεί Γενική Συνέλευση, ούτε έχει οριστεί νέο Διοικητικό Συμβούλιο στον απορροφώντα φορέα.
Δεν έχει εγκριθεί νέος προϋπολογισμός, τροποποίηση Καταστατικού, ούτε Κανονισμός Λειτουργίας Υπηρεσιών, όπως προβλέπεται από τη σχετική ΚΥΑ και τις διατάξεις περί συγχωνεύσεων δημοτικών εταιρειών.
Συνεπώς, ο νέος φορέας δεν έχει αναλάβει ακόμα νομικά και ουσιαστικά τις αρμοδιότητες της ΔΙΑΝΟΧ, ενώ η παλιά εταιρεία δεν υπάρχει πλέον νομικά, άρα δεν μπορεί να προχωρήσει σε απευθείας αναθέσεις ή να συνάψει συμβάσεις για τη λειτουργία του ΧΥΤΑ.
Το αποτέλεσμα;
Από 1η Σεπτεμβρίου δεν υπάρχει νομικά υπεύθυνος φορέας για τη διαχείριση του ΧΥΤΑ. Η σύμβαση για τη χωματοκάλυψη των απορριμμάτων λήγει στις 31 Αυγούστου, και ουδείς έχει τη δυνατότητα να προχωρήσει σε νέα σύμβαση ή έστω σε κατεπείγουσα ανάθεση.
Τι σημαίνει αυτό για τη Σάμο:
Δεν θα επιτρέπεται η απόθεση απορριμμάτων στον ΧΥΤΑ, διότι δεν θα τηρούνται οι βασικές περιβαλλοντικές υποχρεώσεις (καθημερινή χωματοκάλυψη).
Οποιαδήποτε ρίψη σκουπιδιών συνιστά περιβαλλοντική παράβαση, με ποινικές συνέπειες.
Αν προχωρήσουν οι Δήμοι σε εναπόθεση απορριμμάτων χωρίς νόμιμο φορέα και χωρίς σύμβαση, ενδέχεται να στοιχειοθετηθεί παράβαση καθήκοντος, παρατυπία στη διαχείριση δημόσιου χρήματος και ποινική ευθύνη για διοικητικούς και πολιτικούς υπευθύνους.
Πολιτικές ευθύνες και αδράνεια
Μπροστά σε αυτό το πρωτοφανές αδιέξοδο, η δημοτική αρχή Σάμου παραμένει θεατής, χωρίς να προβαίνει σε ενέργειες, ενημέρωση, ούτε καν ανάδειξη του προβλήματος. Ο πρώην δήμαρχος Γιώργος Στάντζος ήταν από τους λίγους που μίλησαν ανοιχτά για τις επιπτώσεις και την τραγική αδράνεια των σημερινών διοικούντων.
Ο πρόεδρος του Δημοτικού Συμβουλίου, Ιωάννης Χατζηκωνσταντής, που ήταν και μέλος του ΔΣ της ΔΙΑΝΟΧ, εμφανίστηκε ανήμπορος να εξηγήσει τι ακριβώς συμβαίνει, ούτε να δώσει σαφείς απαντήσεις για τη μετάβαση των αρμοδιοτήτων ή να θέσει το θέμα άμεσα προς ψήφιση στο Δημοτικό Συμβούλιο.
Το πολιτικό μήνυμα είναι ξεκάθαρο:
Αδιαφορία, έλλειψη στοιχειώδους διοικητικής προετοιμασίας και υποτίμηση ενός σοβαρότατου θεσμικού κενού, που απειλεί ευθέως τη δημόσια υγεία.
Τι πρέπει να γίνει άμεσα
Επαναφορά προσωρινής νομικής υπόστασης της ΔΙΑΝΟΧ, μέχρι να ολοκληρωθεί πλήρως η συγχώνευση με τη ΔΕΔΑΠΑΛ.
Έκτακτη ρύθμιση ή τροπολογία από το ΥΠΕΣ ή το ΥΠΕΝ, για συνέχιση της λειτουργίας του ΧΥΤΑ Σάμου χωρίς να παραβιάζεται το δίκαιο.
Συγκρότηση μεταβατικού διοικητικού οργάνου, με τη συμμετοχή των Δήμων που εξυπηρετούνται από τον ΧΥΤΑ (Σάμος, Χίος, Ψαρά, Οινούσσες).
Άμεση ενημέρωση των πολιτών της Σάμου, με ανάληψη ευθύνης για το τι συνέβη και γιατί το νησί κινδυνεύει να πνιγεί στα σκουπίδια.
Η Σάμος βρίσκεται σήμερα στο χείλος μιας πολλαπλής κρίσης – διοικητικής, περιβαλλοντικής, νομικής και πολιτικής. Το πρόβλημα δεν είναι τεχνικό ή γραφειοκρατικό. Είναι θέμα κακής διοίκησης, αδιαφορίας και έλλειψης σχεδίου.
Αν δεν υπάρξει άμεση κυβερνητική παρέμβαση και ανάληψη ευθύνης σε τοπικό επίπεδο, το νησί θα βρεθεί μπροστά σε μια εικόνα ντροπής, με σκουπίδια στους δρόμους, δημόσιες υπηρεσίες παράλυτες και πολίτες που πληρώνουν χωρίς να εξυπηρετούνται.